Dojrzałe aszú – smak wieczności

Barat to parcela w Tarcal, gdzie swoje winorośle uprawia László Szilágyi, jeden z najbardziej obiecujących winiarzy z Tokaju. Wino fermentowało i dojrzewało przez 4 miesiące w stalowych zbiornikach. Hárslevelű w porównaniu z furmintem jest odmianą aromatyczną, nieco bardziej miękką, ale w tym wydaniu mamy wino raczej zamknięte w sobie. Bazuje na mineralnej strukturze, z jedynie delikatnymi akcentami jabłek i cytryn. Ma też przed sobą sporo potencjału, na razie wydaje się, że nie powiedziało ostatniego słowa. Bardzo dobre+ (91/100).

Juliet Victor to winiarnia za którą stoi József Varadi, współzałożyciel i dyrektor generalny WizzAira. Taki kapitał pozwolił na zakup działek na czołowych siedliskach w Mád oraz wybudowanie nowoczesnej winiarni w centrum miejscowości. Oczywiście zarówno nazwa projektu (inicjały właściciela, ale zapisane w alfabecie Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego), jak i etykieta tego wina nawiązują do lotnictwa. W winie czuć użycie beczki, przez co kwasowość furminta jest tu ugładzona, wzbogacona o nuty jabłek, przypraw, delikatnej wanilii. Ma sporo ciała, ale przy zachowaniu przyjemnej kwasowości – choć daje o sobie znać gorący rocznik, więc nie jest ona najwyższa. Do tego świetna cena, bo wino jest porządnie wykonane. Bardzo dobre (90/100).

Jakab to winiarnia z Erdőbénye, gdzie za wina odpowiada duet Zoltán Jakab i Attila Homonna. To wino ma przepiękne ciało, ze świetną strukturą, naprężeniem i długim, kwaskowym posmakiem. Owocu nie mamy zbyt wiele, w ustach pojawia się sporo akcentów woskowych i jedynie odrobina jabłek, ale my takie introwertyczne wina bardzo lubimy. Znakomite (93/100).

Pelle Pince to producent pochodzący z Mád, o którym może nie jest zbyt głośno, ale te butelki stoją na naprawdę wysokim poziomie. Tutaj mamy furminta w wersji półwytrawnej, z pięknym aromatem wosku i miodu (część gron musiała być dotknięcia szlachetną pleśnią), ale też kwiatów i moreli. Jak na Tokaj przystało kwasowość jest imponująca, a na podniebieniu wino jest super energetyczne i soczyste. Świetna sprawa, zwłaszcza w tej cenie. Znakomite- (92/100).

To pierwsze z win, które pokazało już bardziej dojrzałe oblicze. Powstało z 60% furminta, 35% hárslevelű i 5% muscata pochodzących z Mad, z parcel Kiraly i Betsek. Już lekko utlenione, z delikatnymi nutami orzechowymi i grzybowymi. Usta ze zintegrowaną kwasowością, smakujące cytrynami, brzoskwiniami, z ponownie grzybowym posmakiem. Ładnie dojrzałe, ale trochę brakuje większej koncentracji. Bardzo dobre (90/100).

Sárga Borház to posiadłość należąca do Disznókő, jednego z najbardziej zasłużonych producentów w Tokaju. Rocznik 2010 był chłodny i deszczowy, co rzeczywiście czuliśmy w winie. Podobnie jak u poprzednika pojawiają się delikatne grzybowe nuty, ale też skórka cytrynowa, suszone figi. Usta są dalej żywe, z przyjemnym ciałem i pełną, wręcz oleistą fakturą. Ogólny wyraz psuje tylko gorzkawy, grejpfruty posmak (chłodny rocznik). Znakomite- (92/100).

Tak się złożyło, że kolejną etykietą było właśnie wino od Disznókő, pochodzące z legendarnego rocznika, uchodzącego za najlepszy po upadku komunizmu na Węgrzech. W aromacie wino jest herbaciane, ziołowe, ale też morelowe. Na podniebieniu cudownie wręcz żywe, wydaje się młodsze o co najmniej dekadę. Jest pełne cytryn, świeżych moreli i brzoskwiń, a kwasowość jest niesamowita, w posmaku wręcz wwierca się w zęby. Cukier daje tu bardziej koncentrację i masę, niż słodycz jako taką. Przepiękne wino. Arcydzieło (96/100).

Tę wybitną butelkę mogliśmy porównać z innym niesamowitym winem, pochodzącym dla odmiany od jednej z największych gwiazd apelacji. István Szepsy wykonał bowiem olbrzymią pracę dla zbudowania renomy tokajskich win po upadku komunizmu, a dzisiaj jest najbardziej szanowanym nestorem lokalnego winiarstwa. W tym wypadku mamy wino zupełnie inne w wyrazie (sam kolor jest o kilka tonacji ciemniejszy), pachnące świeżo mielonymi ziarnami kawy, czekoladą, figami, rodzynkami. W ustach za to ponownie znacznie bardziej świeże, cytrynowe, a przy tym jeszcze bardziej skoncentrowane niż egzemplarz od Disznókő. Słodycz jest też wyraźnie mocniej wyczuwalna, ale absolutnie nie ma tutaj mowy o żadnej nadmiernej ciężkości, wino jest nadal sprężyste i energetyczne. Arcydzieło+ (97/100).

Zostajemy przy winie od Istvána, ale zmieniamy rocznik na znacznie trudniejszy, teoretycznie mnie udany dla aszú. Ale jak to zwykle bywa nawet w kiepskim roku wybitny winiarz potrafi uczynić cuda. Kwasowość jest tu niższa niż u poprzednika, pojawia się za to więcej nut ziołowych i grzybowych. Całość jest też bardziej szorstka, a w posmaku pokazuje się goryczka. Przy tym wszystkim warto jednak docenić ewolucję wina, bo dalej degustuje się je z wielką przyjemnością. Znakomite (93/100).

Rok 1993 był pierwszym wybitnym rocznikiem dla Tokaju po upadku komunizmu, a dopiero odradzający się winiarze mogli pokazać światu potencjał drzemiący w Tokaju. Disznókő po raz kolejny nie zawiodło, zaskakując świeżymi aromatami cytryn, ziół, figi, suszonych śliwek, ale też dymu i rodzynek. Na podniebieniu wciąż kwaskowe, z mocnym, długim posmakiem, w którym pojawia się jedynie delikatna warzywność. Niemal 30-letnie wino, a w formie młodziaka. Znakomite+ (94/100).

Aszúesencia to zlikwidowana w 2006 kategoria win, w których słodycz sięgała jeszcze wyżej niż przy 6 puttonach (obecnie są one po prostu butelkowane jako 6-puttonowe aszú). Porównując je z poprzednikiem (a mamy przecież ten sam rocznik i producenta) widać wyraźną różnicę. To wino jest bardziej gęste, kawowe i ziołowe, ale też z nutami fig, miody, sosu sojowego, suszonych śliwek. Esencjonalne, oleiste, ale w posmaku wyraźnie kwaskowe. Wydaje się zatrzymane w czasie, mogące trwać jeszcze przez dekady. Arcydzieło (95/100).

Na Węgrzech wciąż można natknąć się na tak wiekowe wina z poprzedniej epoki. To pochodzi z wyjątkowego rocznika, nie tylko będącego wybitnym dla aszú, ale przede wszystkim naznaczonym historycznie krwawo stłumioną przez ZSRR rewolucją węgierską. Nic więc dziwnego, że próbując je mieliśmy ciarki. A samo wino było arcyciekawe, oczywiście już bardzo ewoluowane i utlenione, niemal czarne w kolorze, pachnące orzechami włoskimi i sosem sojowym. W ustach niezwykłe, bardziej słone niż słodkie, ziołowe, jedyne w swoim rodzaju. Znakomite- (92/100).